چکیده:
- در خلال چند هفتهی اخیر دولت ترامپ در راستای شعار «اول آمریکا»، مجموعهای از اقدامات حمایتی از صنایع را در دستور کار قرار داده است. این اقدامات به ویژه شامل افزایش تعرفههای گمرکی برای کالاهای وارداتی است. براساس مقررات جدید، تعرفهی گمرکی صفحات خورشیدی به ۳۰ درصد افزایش یافته و ظرف چهار سال آینده تا ۱۵ درصد کاهش پیدا میکند. اما سیاستی که بیشترین اعتراض را به همراه داشت افزایش تعرفهی واردات فولاد و آلومینیوم به ترتیب معادل ۲۵ و ۱۰ درصد بود.
- اخبار حکایت از آن دارد که کارشناسان اتحادیهی اروپا از ماهها پیش مشغول تهیهی فهرستی از محصولات آمریکایی (مانند موتورسیکلت، سیبزمینی و گوجهفرنگی وارداتی از آمریکا) هستند که قرار است بهعنوان واکنشی علیه این تصمیم انجام پذیرد. چین نیز به ایالات متحدهی آمریکا هشدار داد که هر نوع سیاست اقتصادی حمایتگرایانهی آمریکا در این زمینه به منافع هر دو طرف آسیب خواهد رساند.
- بررسیهای گوناگون نشان میدهد که سیاستهای حمایتی کشورها مختص دوران معاصر نیست و در 5 قرن اخیر با قوت و ضعف ادامه داشته است. همچنین این اقدامات تنها توسط ترامپ در حال اجرا نیست. گزارش 2017 آنکتاد در این زمینه بیان میدارد که کشورهای عضو گروه جی 20 پس از بحران 2008 به شدت سیاستهای حمایتی از صنایع را افزایش دادهاند.
- تجارب موفق در زمینهی حمایت از صنایع دارای 6 ویژگی مشترک زیر است:
1. داشتن برنامه و مشخص بودن نقش دولت و بخش خصوصی در پیشبرد اهداف
2. اولویتبندی دقیق صنایع با توجه به مزیتهای کشور در هر دوره و پرهیز از اقدامات بلندپروازانه
3. مقید کردن حمایت به شرط بهبود صنعت مورد حمایت و تعیین و ارزیابی شاخصهای قابل اندازهگیری
4. زماندار بودن حمایتها حتی در صورت پیشرفت
5. توجه به مقیاس تولید و نیازهای بازارهای صادراتی
6. درس گرفتن از اشتباهات و بازنگری برنامهها با توجه به میزان پیشرفت به دست آمده
- تحولات فوق دلالتهای مهمی برای ایران دارد که به شرح زیر است:
1. تهیهی برنامهی مشخص و اولویتدار
2. سیاستگذاری درست حمایتی با توجه به شش معیار موفقیت فوق
3. تلاش برای پیوستن به اتحادهای تجاری برای کاهش مضرات افزایش حمایتگرایی کشورها
4. رصد دقیق جنگ تجاری میان کشورها
برای دریافت متن کامل این مقاله، روی عبارت زیر کلیک کنید.